مقایسه پاشنه سفالی و تیرچه پیش تنیده
یکی از تیرچه هایی که در سقف ساختمان ها مورد استفاده قرار میگرفت تیرچه پاشنه سفالی بود که تیرچه فندوله دار نیز نامیده می شود از نظر ساختار و کارکرد شبیه تیرچه های پاشنه بتنی می باشد که از یک آرماتوربالایی و ۲ تا ۳ عدد آرماتور در داخل پاشنه پایینی تیرچه و هم چنین از میل گردهای عرضی زیگ زاگ تشکیل شده است.
با این تفاوت که تیرچه پاشنه بتنی ، پاشنه آن که قسمت پایینی تیرچه می شود کاملا از بتن پر شده ولی در تیرچه فندوله دار حوالی میل گردهای اصلی تیرچه از قالب های سفالی استفاده می شود و داخل این قالب های سفالی بتن ریزی صورت می گیرد. به خاطر استفاده از سفال در پاشنه تیرچه ها ، وزن کمتری نسبت به تیرچه های پاشنه بتنی دارند و دیگر نیازی نیست که قالب ها را از تیرچه ها خارج کرد و این مسئله بر روی کاهش قیمت آنها نیز تأثیر گذار بوده است. استفاده از این تیرچه ها همانطور که گفتیم به علت وزن کمتر و قیمت پایین تر رواج پیدا کرد اما متأسفانه سازمان نظام مهندسی اطلاعیه ای صادر کرد که در خصوص لزوم استفاده از تیرچه های استاندارد به مهندسان طراح سازه تأکید داشته و بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره ۱-۲۹۰۹ استفاده از تیرچه های خرپایی پاشنه سفالی (فندوله دار) اکیدا ممنوع گردیده است که این مسئله کار را برای طراحان و سازندگان بسیار سخت کرد.
اما همانطور که می دانیم تیرچه پیش تنیده ایران دارای گواهی استاندارد از سازمان ملی استاندارد ایران است و هم چنین دارای تأییدیه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر سازی بوده است و علاوه بر آیین نامه های داخلی دارای آیین نامه ها و استاندارد های خارجی مانند ACI آیین نامه بتن آمریکا و PCI بتن پیش ساخته پیش تنیده امریکا می باشد که نشان دهنده کیفیت بسیار بالای این محصول بوده و می تواند جایگزین بسیار مناسبی برای تیرچه های پاشنه سفالی که مهندسان و طراحان سازه دیگر مجاز به استفاده از آن نمی باشند.
علاوه بر مورد اطلاعیه سازمان استاندارد مبنی بر عدم استفاده از تیرچه فندوله ای که از مهمترین مسائل جهت کنار گذاشتن و عدم استفاده این محصول می باشد نیز می توان به تفاوت های دیگر آن با تیرچه پیش تنیده و مزایای استفاده از تیرچه پیش تنیده اشاره کرد. همانطور که می دانیم جهت اجرای تیرچه های قدیمی به تمهیداتی نیاز می باشد در تیرچه های فندوله ای نیز همین طور به جک گذاری و شمع بندی و قرار دادن داربست در زیر تیرچه ها نیاز می باشد که این مورد موجب می گردد تا اجرای چند سقف به صورت همزمان ممکن نباشد و طول زمان اجرا را نیز افزایش می دهد در صورتی که در تیرچه پیش تنیده پیش ساخته این نیاز منتفی گردیده است و به داربست و شمع بندی نیازی نیست و استفاده از جک نیز با توجه به طول دهانه تیرچه کاهش یافته است به طوری که در دهانه های کوچک جک حذف شده است و در دهانه های بزرگتر به جک کمتری نسبت به تیرچه های دیگر نیاز است و به تبع سرعت اجرا در تیرچه های پیش تنیده بسیار بالا رفته که خود مسئله بسیار مهمی در کاهش هزینه ها می باشد. البته باید یاد آوری کرد که این مزیت در تیرچه پیش تنیده نسبت به تمامی تیرچه ها بوده و سرعت اجرا با استفاده از این تیرچه از تمامی تیرچه های موجود مانند تیرچه کرومیت ، تیرچه پاشنه بتنی و … که از نظر استاندارد هم امکان استفاده دارند نیز بیشتر است و زمان ساخت یک پروژه را کاهش می دهد.
از معایب مهم و بزرگ دیگر در تیرچه فندوله ای عدم قابلیت اجرای آنها در دهانه های بزرگتر است که در تیرچه پیش تنیده این امکان را حتی تا دهانه های ۱۲ متر نیز به ما می دهد و می توان از آنها در ساختمان های بلند مانند برج ها ، پارکینگ ها و پل ها که به علت فشار وارده بر آنها نیاز به تحمل و مقاومت بالا دارند به خصوص در مناطقی که به اصطلاح لرزه خیز می باشد به عنوان سازه ای با مقاومت بسیار بالا در برابر زلزله و با کیفیت مورد استفاده قرار می گیرد.