اجزا و مواد تشکیل دهنده تیرچه پیش تنیده
از مواد تشکیل دهنده تیرچه پیش تنیده می توان به دو مواد اصلی فولاد و بتن اشاره نمود. که هر کدام از آنها با طراحی های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. که در ادامه با اجزای تیرچه پیش تنیده ساخته شده با این دو مواد اصلی آشنا خواهیم شد.
عضو های کششی: بال های تحتانی تیرچه پیش تنیده که از جنس فولادی می باشد. معمولا با توجه به لنگر های خمشی بر روی تیرچه طراحی می شوند.این بال ها توسط میلگرد ها و یا ورق های عمودی و یا دو نبشی در زیر بال ها تقویت می شوند.
معمولا بال های تحتانی در زمان تولید که به صورت خرپایی طراحی می شوند باید بتوانند با عرض مناسب نیروهای کششی وارده بر تیرچه پیش تنیده را کنترل و تحمل کنند.این نیروهای کششی معمولا ناشی از بار های مرده سقف، بارهای اجرایی بر روی تیرچه های تکیه گاه و یا تیرچه های موقتی است. در زمان بهره برداری نیز این بال ها باید بتوانند نیروی بارهای مرده و زنده کششی را بر روی تیرچه ها تحمل کنند.
عضو های فشاری: یکی دیگر از اعضای سازنده تیرچه ها بال های فوقانی و یا عضو فشاری در تیرچه ها هستند. این اجزای تیرچه نیز از جنس فلزی و فولادی است. این بال ها با دارا بودن شعاع ژیراسیون سعی در جلوگیری از کمانش های جانبی اجزای تیرچه پیش تنیده دارد. بال های فوقانی معمولا از یک یا دو نبشی و یا یک نبشی و میلگرد های تقویتی تشکیل شده است.
در مراحل ابتدایی یعنی تولید ، حمل و نقل و اجرایی شدن تیرچه ها، این بال ها به عضو کششی و خرپایی در تیرچه پیش تنیده کمک میکند تا بتواند از خمش در هنگام جا به جایی جلوگیری کند و همچنین بتواند بار مرده ناشی از سقف را کنترل و تحمل نماید. در زمان بهره برداری نیز زمانی که بتن به مقاومت ۷۵ درصدی خود می رسد، می تواند بارهای مرده و زنده و همچنین بارهای اضافی ناشی از زلزله و …. را نیز تحمل نماید.
میلگرد های زیگزاگی یا گوشواره ای: یکی دیگر از اعضای تیرچه پیش تنیده، جان تیرچه می باشد. جان تیرچه به صورت گوشواره ای و یا زیگزاگی طراحی می شود. در زمان تولید و اجرای تیرچه پیش تنیده مانند عضوی مورب عمل کرده و به عضوهای کششی و فشاری کمک می کند تا بارهای وارده را کنترل کنند. در زمان بهره برداری نیز این عضو موجب به وجود آمدن پیوستگی لازم و مناسب میان بال های فوقانی و تحتانی می شود. و سعی در کنترل تنش های برشی تیرچه می شود.
بتن: یکی از مهم ترین اعضای تیرچه پیش تنیده، بتن است. بتن از ماسه، سیمان، شن و آب تشکیل شده است. در برخی موارد نیز از مواد افزودنی مانند هوازا برای سرعت بخشیدن به گیرش بتن و یا کند کردن روند گیرش بتن نیز استفاده می شود.
در فرایندی شیمیایی شن و ماسه با یکدیگر ترکیب شده و پس از آن سیمان و آب به آن اضافه می شود تا زمانی که مواد به صورت یک حجم سنگی درآید، که آن را بتن می گویند.در این نوع از تیرچه ها معمولا از بتن هایی با کیفیت و مقاومت بسیار بالا استفاده می شود.
از سیمان در بتن برای بالا بردن خاصیت چسبندگی بتن به دیگر مواد مانند فولاد استفاده می شود. همچنین از آب برای روان سازی بتن جهت شکل دهی به آن استفاده می شود. نکته ای که در میزان کیفیت بتن بسیارتاثیر گذار است، محاسبه درصد مواد ترکیبی در بتن است. اگر هر کدام از این ۴ مواد اصلی بتن بیشتر و یا کمتر مورد استفاده قرار گیرد، از کیفیت بتن مورد استفاده در تیرچه ها می کاهد. در نتیجه کیفیت تیرچه ها کاهش پیدا می کند.
از دیگر موارد حائز اهمیت در کیفیت بتن می توان به دستگاه ترکیب مواد، زمان ترکیب مواد بتن، روش های بتن ریزی، نحوه خارج کردن هوا از بتن و دمای هوا در هنگام بتن ریزی اشاره نمود.
قطعه های تقویت کننده: برای جلوگیری از تنش های برشی و همچنین حرکت های غلطگی وار تیرچه ها در زمان فشار های احتمالی، ورق و یا میلگرد های برشگری تحت عنوان قطعات تقویت کننده در تیرچه ها مورد استفاده قرار می گیرند.این میلگرد ها را می توان به صورت عمودی به بال های تحتانی و جان تیرچه متصل شوند.